نقش نانو در نساجی
نقش نانو در نساجی : نانوتکنولوژی تکمیل کننده مزایای الیاف پنبهای و مصنوعی است. الیاف پنبهای دارای خصوصیاتی نظیر استحکام، نرمی و جذب رطوبت است ولی دارای معایبی مثل لکه پذیری، چروک پذیری و قابلیت اشتعال است. بنابراین با پیشرفت نانوتکنولوژی این خصوصیات بهبود یافته اند.
پیشرفت نانوتکنولوژی در تکمیل پارچه
با استفاده از علم نانوتکنولوژی پیشرفتهای زیادی در تکمیل پارچه صورت گرفته است. از موارد تکمیل پارچهها با فناوری نانو میتوان به خاصیت ضد الکتریسیته ساکن، عملیات ضد چروک با استفاده از فناوری چروک رطوبتی، مقاومت لکه‌پذیری و عملیات دفع روغن، مواد محافظ در برابر اشعه خورشید، نانو دانه‌ها، برای حمل عامل‌های بیواکتیو یا آنتی‌بیولوژی، داروها، مواد داروئی و حتی رنگ‌های نساجی، با توسعه فناوری‌های نوین نانو تکنولوژی اشاره کرد. علاوه بر موارد فوق برای تولید منسوجاتی با قابلیت کشش و پایداری خوب میتوان از رسوب‌گیری اکسیداسیون شیمیائی استفاده کرد که از تکنولوژیهای به دست آمده در زمینه نانوتکنولوژی است.
منسوجات هوشمند در نانو تکنولوژی
در زمینه نانو تکنولوژی پیشرفتهای فوق العاده ای صورت گرفته و منسوجات هوشمند و مقاوم تولید شدهاند به گونهای که در زمینه نظامی نیز از این تکنولوژی استفاده گستردهای میشود. از پیشرفتهای صورت گرفته در این زمینه میتوان به مقاومت منسوجات در مقابل تهدیدهای شیمیائی و بیولوژیکی، توسعه نانو کامپوزیت‌ها برای عملکردهای بهتر، استفاده در منسوجات پزشکی و نظامی اشاره کرد. برطرف کردن خاصیت چروک‌پذیری، لکه و به‌طور کلی بالا بردن مقاومت ایستائی پارچهها؛ پارچه‌های محافظ در برابر اشعه UV از موارد دیگر است.
دکتر “هاینستروزا” استادیار دانشگاه ایالتی شمالی، پیش قدم در زمینه توسعه منسوجات مقاوم شیمیایی در دانشکده مهندسی نساجی این دانشگاه بوده است. در این دانشگاه از فناوری نانو در لایههای منوجات هوشمند استفاده کردهاند. این لایهها میتوانند موادی را که از آنها میگذرند کنترل کنند. بنابراین در زمینه نظامی میتوان از این تکنولوژی فوث العاده استفاده کرد و مانع عبور مواد شیمیایی از این لایهها شد در حالی که هواس سالم بتواند از آنها عبور کند و تنفس امکان پذیر باشد.
از منسوجات هوشمند میتوان در موارد گوناگون استفاده کرد. از جمله این موارد میتوان به کاربرد آن در لباسهای نظامی با لایههای ضد باکتری برای جلوگیری از انتقال بیماری، دستکشهایی با پوششی از دارو، لباسهای محافظ در مقابل مواد شیمیایی، پارچه‌های پوشیده شده با پلی الکترولیت‌های ضد خارش و دستمال‌های پوشیده شده با داروهای ضد حساسیت اشاره کرد.
پیشرفتهای صورت گرفته در گسترش‌های لیف/نخ نانو :
نانو الیاف و نخها در سوپرخازن‌ها در قطعات منسوج الکترونیکی استفاده می‌شوند زیرا آن دسته از الیاف نانو که با فرایند الکتروریسی بدست آمده مقاومت و قابلیت هدایت گرمای پارچه را بعد از عملیات حرارتی مناسب بالا می‌برد.
نانولولههای کربنی چندلایه با کاهش قطر و افزایش تاب نخ‌های نانوئی به دست میآیند و از چند لوله کربنی نانو (CNT) به‌طور متحدالمرکز تشکیل یافتهاند. این نخها در ذخیره انرژی، جذب امواج رادیو یا موج‌های کوچک، و پشتیبانی دشارژ شدن الکتریسته ساکن استفاده می‌شوند و دارای استحکام بالایی هستند.
با استفاده از فرایند ذوب ریسی، الیاف مرکب پلی‌پروپیلن/ نانو کربن ریسیده میشود که به صورت قابل ملاحظه‌ای توانائی بهبود مدول‌ها استحکام فشاری و خواص انتشار (پراکندگی) پلیمرها را دارا می‌باشد. به این منسوجات منسوجات بی بافت گفته میشود که از ترکیب الیاف نانو و الیاف مقاوم به دست میآید.
کاربردهای نانو تکنولوژی در پارچهها :
همان طور که گفته شد، نانوتکنولوژی فرایندی جهت توسعه پارچه‌های تکمیل شده می‌باشد و می‌تواند خواصی از قبیل مقاومت در برابر چروک و لکه، خاصیت ضد الکتریسته ساکن، خاصیت حفاظتی در برابر اشعه UV و… را داشته باشد. علاوه بر موارد گفته شده تکنولوژی جدیدی نیز برای کنترل شرایط آب و هوایی با عنوان پوشش حلرزونی ایجاد شده که دارای مقاومت بالایی در برابر آب و باد و هوا است.
جمع بندی
نانو فناوری در صنعت نساجی کاربردهای فراوانی دارد و به طور فزاینده ای در حال توسعه است. برخی از مزایای استفاده از نانوذرات در نساجی عبارتند از:
افزایش خواص ضد آب و ضد لک: نانوذرات می توانند به الیاف پارچه اضافه شوند تا آنها را ضد آب و ضد لک کنند. این امر به ویژه برای لباس های ورزشی، لباس های بیرونی و منسوجات خانگی مفید است.
افزایش مقاومت و دوام: نانوذرات می توانند به الیاف پارچه اضافه شوند تا آنها را قوی تر و بادوام تر کنند. این امر به ویژه برای منسوجاتی که در معرض سایش و پارگی زیادی هستند، مانند لباس های کار و منسوجات صنعتی، مفید است.
افزایش خواص ضد میکروب: نانوذرات می توانند به الیاف پارچه اضافه شوند تا آنها را ضد میکروب کنند. این امر به ویژه برای منسوجاتی که در محیط های بهداشتی و بیمارستانی استفاده می شوند، مفید است.
افزایش قابلیت تنفس: نانوذرات می توانند به الیاف پارچه اضافه شوند تا آنها را قابل تنفس تر کنند. این امر به ویژه برای لباس های ورزشی و لباس های گرم مفید است.
ایجاد خواص جدید: نانوذرات می توانند برای ایجاد خواص جدید در منسوجات مانند رسانایی الکتریکی، قابلیت تنظیم دما و ضد حریق بودن استفاده شوند.
نانو فناوری پتانسیل زیادی برای صنعت نساجی دارد و به طور فزاینده ای در حال توسعه است. با استفاده از نانوذرات، می توان منسوجاتی با خواص جدید و بهبود یافته تولید کرد.
